Aprendizaxe cooperativa e pensamento crítico (2)

8) Fomentemos o pensamento independente ou diverxente.

Expor ao noso alumnado un problema que requira pensamento diverxente e teña varias posibles solucións. Pedirémoslle que escriban as solucións nun papel. Logo, dividiremos a clase en grupos de tres ou catro e faremos que compartan co grupo o que contestaron. Posteriormente, pediremos a cada grupo que utilice as mellores ideas de cada integrante e escolla unha persona para que comunique a solución conxunta ao resto da clase. Deste xeito todos os estudantes participan en: 1) deducir a solución do problema, 2) comunicar a súa solución aos demais, 3) obter retroalimentación dos demais, 4) chegar a unha solución máis adecuada do problema e 5) en ocasións falar fronte ao resto da clase serve de práctica de oralidade ao falar en público.

9) Escoitemos con atención.

Fagamos que algún alumno resuma nas súas propias palabras o que dixo outro estudante. Isto estimula ao alumnado a escoitar activamente aos demais e axúdalles a darse de conta que poden aprender dos outros. Ademais, serve para diminuír a dependencia do profe. Unha maneira de logralo é pedirlle con frecuencia a algún estudante que repita o que outro compañeiro acabou de dicir. Isto os manterá alerta! Tamén podemos dividir a clase en parellas e facer unha pregunta controvertida.Os membros da parella comparten as súas opinións co seu compañeiro e xustifican as súas posicións. Os dous escoitan con coidado e logo repiten, pero nas súas propias palabras, todo o que lles dixo o compañeiro.

10) Falemos menos para que o noso alumnado pense máis.

Tratemos de non falar máis do 20-25% do tempo da clase (10-15 minutos). Cada 10-15´ minutos detemos oa charla e pedimos á clase, en grupos de dous ou tres, que falen entre eles/as e resuman os datos chaves explorando e discutindo sobre as implicacións do contido exposto. Cando falamos a maior parte do tempo da clase, os que pensamos somos nós e non o noso alumnado. As mentes das persoas se desenfocan durante os discursos longos e por iso non asimilan moito do que se di. Fragmentar as clases/discursos longas/os dá a oportunidade ao alumnado de ser máis activos e tamén, de asimilar e pensar sobre o que escoitaron. Mentalmente é máis fácil dixerir pedazos pequenos que grandes. E, ao discutir sobre o escoitado, o alumnado pode corrixir os malentendidos deles e dos demais antes de asimilar o contido completamente. Pedirlles que informen á clase do discutido nos grupos ou parellas permítenos corrixir calquera malentendido do noso alumnado sobre o contido ou tarefa.

11) Sexamos un modelo.

Pensemos en voz alta lentamente adaptándonos ao nivel do noso alumnado. Deixemos que eles escoiten e vaian descifrando pouco a pouco os problemas ou dificultades da materia. Por iso, é crucial que ilustremos o traballo ao nivel do alumnado e non ao nivel dun experto na materia. Isto inclúe cometer erros intencionadamente e corrixilos, o que ensina ao alumnado que os erros son inevitables (do erro se aprende moito) pero é posible identificalos e corrixilos.

12) Utilicemos o método socrático para facer preguntas.

Que quere dicir o autor cando usa esa palabra? Que precisión trata de facer? Que evidencia hai para apoiar esa afirmación? É confiable a evidencia? Como chegou a esa conclusión? Pero, como pode explicar isto? Cales serían os efectos non desexados da súa proposta?

13) Fomentemos sempre a colaboración.

Sempre que poidamos dividamos a clase en grupos pequenos (de dous, tres ou catro), asignémolles tarefas específicas e límites de tempo. Logo, que informen que parte da tarefa completaron, que problemas tiveron e como os resolveron. O alumnado pode descubrir moito do contido da materia por si mesmas/os cando traballan en grupos pequenos con tarefas escollidas antes de estudar no libro o tema ou recibir explicacións do profe. O alumnado que a miúdo ten que explicar ou argumentar as súas ideas cos seus pares e escoitar e avaliar as ideas do seu grupo, logra un progreso significativo e mellora moito a calidade da súa forma de pensar e razoar sobre os temas (pensamento crítico).

14) Usemos o ensino en pirámide.

Primeiro que discutan unha pregunta ou problema en parellas para chegar a un consenso. Segundo, que cada parella se xunte con outra até chegar a unha conclusión. Despois que estas dúas parellas formen un grupo de catro e así sucesivamente. Non é tan difícil falar en grupos de catro, oito ou dezaseis. Isto non só ensina a cada estudante a participar, senón que as ideas do alumnado (de todos) forman parte do esforzo grupal como un todo. Cada vez que se agrandan os grupos, cada idea recibe máis escrutinio. O alumnado vaise decatar que as ideas iniciais se van ir modificando paso a paso e mellorando a calidade do aprendido e facendo que sexa máis significativo.